Quote Mussolini:

“Everything I have said and done in these last years is relativism by intuition… From the fact that all ideologies are of equal value, that all ideologies are mere fictions, the modern relativist infers that everybody has the right to create for himself his own ideology and to attempt to enforce it with all the energy of which he is capable” (Mussolini, cited in Sayer, 2000, p. 47).cite:sayer2000

Quote Hitler:

“There is no such thing as truth. Science is a social phenomenon and like every other social phenomenon is limited by the benefit or injury it confers on the community” (Hitler, cited in Sayer, 2000, p. 47).cite:sayer2000

Kennis is macht: wie invloed heeft op hoe mensen denken heeft macht, en wie macht heeft heeft invloed op hoe mensen denken. Het postmodernisme waarschuwt ervoor. Het fascisme omarmt het: instrumenteel en ideologisch.

  • Instrumenteel:

    • Als fascisme gaat om het vieren van macht en hiërarchie (en het bestrijden van pogingen om die hiërarchie af te breken), dan is “hoe mensen denken” voor fascisten een onmisbaar wapen. De waarheid is daarbij van ondergeschikt belang (die bestaat niet, of is niet interessant). Het gaat erom dat kennis de hiërarchie dient.

  • Ideologisch:

    • Voor fascisten is het niet “gevaarlijk” of “tragisch” dat kennis en macht samenhangen. Dat zelfs ons meest intieme bezit - onze ideeën over wat waar en goed is - niet immuun is voor machtsverhoudingen is voor hen alleen maar mooi. Het benadrukt alleen nog maar meer de centrale rol van dát wat fascisten vereren. Een echte man zet niet alleen de wereld naar zijn hand, maar ook wat anderen van die wereld denken.

Met het afbrokkelende vertrouwen in instituties als de wetenschap en de journalistiek, en de daarmee gepaard gaande desintegratie van “wat we voor waar houden” verliezen fascisten niets. Daar wordt alleen maar mee gewonnen.1

Voor velen is dit een tijd van onrust, stress, zorgen en angst. Voor het fascisme is het spel juist net (weer) begonnen. De fascisten genieten van de verwarring.2 En als ze er al geen actieve rol in spelen, kijken ze er met interesse en bewondering naar: van pizzagate tot Bodegraven,cite:kuiper20213 van corona tot klimaatverandering. Hoeveel mensen kan je tot in het diepste van hun kern overtuigen van totale bullshit?cite:frankfurt2005

  1. Wie bijv. denkt dat de verontwaardiging over de vermeende politieke inmenging in de VPRO-documentaire over Sigrid Kaag kan worden weggenomen met betere “checks and balances” mist het doel van de rancune:cite:terbraak1937 het gaat hier niet om het verstevigen, maar het afbreken van die checks and balances. ↩︎

  2. Conflict raakt de kwetsbaarsten het hardst, en werpt ons terug op het recht van de sterkste. Conflict en escalatie is voor fascisten daarmee niet alleen een middel, maar ook een doel op zich. Zoals Umberto Eco zegt in Ur-Fascism:

    For Ur-Fascism there is no struggle for life but, rather, life is lived for struggle. Thus pacifism is trafficking with the enemy. It is bad because life is permanent warfare. This, however, brings about an Armageddon complex. Since enemies have to be defeated, there must be a final battle, after which the movement will have control of the world. But such a “final solution” implies a further era of peace, a Golden Age, which contradicts the principle of permanent war. No fascist leader has ever succeeded in solving this predicament.cite:eco1995

    Daarom:

    You fight them by writing letters and making phone calls so you don’t have to fight them with fists. You fight them with fists so you don’t have to fight them with knives. You fight them with knives so you don’t have to fight them with guns. You fight them with guns so you don’t have to fight them with tanks.cite:bray2017.

     ↩︎

  3. De titel van dit stukje verwijst naar de waanzin in Bodegraven, zoals o.a. beschreven in dit artikel. ↩︎